Κριεζώτης, Νικόλαος

(Αργυρό Καρυστίας 1785 – Σμύρνη 1853). Αγωνιστής του 1821. Τον Μάιο του 1821, μόλις επέστρεψε στην Εύβοια από τη Μικρά Ασία όπου ήταν τσοπάνος στην υπηρεσία ενός πλούσιου κτηνοτρόφου, κατατάχθηκε από τον Αγγελή Γοβγίνα, γενικό αρχηγό Ευβοίας, στο σώμα του Θεσσαλού οπλαρχηγού Κωνσταντίνου Σούτα. Από τότε, επειδή δήλωσε τόπο καταγωγής του τα Κριεζά Ευβοίας, ονομάστηκε Κριεζώτης, ενώ το οικογενειακό του επώνυμο ήταν Χαραχλιάνης. Σύντομα, στις μάχες των Βρυσακιών (Ιούλιος 1821) και της Στενής (Αύγουστος 1821), έδειξε την ανδρεία και την τόλμη του. Έτσι, ο Γοβγίνας τον ανακήρυξε καπετάνιο με την επιδοκιμαστική βοή των στρατιωτών και τον διόρισε αρχηγό στην περιφέρεια Καρυστίας. Με 2.000 άντρες στο Διακόφτι (23 Μαρτίου 1823) και στο Βατήσι (6 Μαΐου 1823), νίκησε τον Oμέρ πασά Ευβοίας, τον οποίο απέκλεισε από τις 11 έως τις 25 Μαΐου 1823 στην Κάρυστο. Ωστόσο, λόγω των τεράστιων δυνάμεων που συγκέντρωσαν γρήγορα οι Τούρκοι, υποχρεώθηκε να λύσει την πολιορκία. Επειδή τον εγκατέλειψαν οι άντρες του, τρομαγμένοι από τις θηριωδίες των γενίτσαρων του Χοσρέφ και των στρατιωτών του Ομέρ, αναγκάστηκε να καταφύγει στη Σκόπελο και από εκεί στη Σκύρο και στα Ψαρά. Στην Εύβοια επέστρεψε τον Σεπτέμβριο του 1823 με λίγους άντρες που στρατολόγησε στη Σκύρο και αγωνίστηκε υπό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Από τον Μάρτιο έως τις αρχές του Μαΐου του 1824, επικεφαλής 800 αντρών, πολέμησε εναντίον των Τούρκων της Καρύστου, τους οποίους επανειλημμένα υποχρέωσε να κλειστούν στο φρούριο της πόλης. Κατά τον εμφύλιο πόλεμο έλαβε μέρος στους διωγμούς εναντίον των αντικυβερνητικών, στην Πελοπόννησο. Στη συνέχεια πήγε με τους άντρες του στην ανατολική Στερεά και, υπό τις διαταγές του Καραϊσκάκη, πολέμησε εναντίον των Τούρκων στην περιοχή των Σαλώνων. Τον Μάρτιο του 1826, μαζί με τους οπλαρχηγούς Χατζη-Μιχάλη Νταλιάνη, Βάσο Μαυροβουνιώτη και Σταύρο Λιακόπουλο και με 800 άντρες, πραγματοποίησε μια παράτολμη (και άσκοπη, όπως αποδείχθηκε) επιδρομή στον Λίβανο. Σκοπός τους ήταν να ξεσηκώσουν τους Σύρους εναντίον του σουλτάνου και έτσι να δημιουργήσουν αντιπερισπασμό στην Ανατολή. Όταν ο Κ. επέστρεψε στην Ελλάδα από την αποστολή αυτή, έσπευσε να βοηθήσει τον Γάλλο συνταγματάρχη Φαβιέρο που αγωνιζόταν στην Εύβοια. Κατόπιν πήγε στην Αττική, όπου, υπό την αρχηγία του Καραϊσκάκη, πολέμησε και διέπρεψε στη μάχη του Χαϊδαρίου. Το σπουδαιότερο όμως κατόρθωμά του εκείνη την περίοδο ήταν η είσοδός του, ανάμεσα από τις εχθρικές τάξεις, στην Ακρόπολη των Αθηνών (κατά τα μέσα Οκτωβρίου του 1826, μετά τον θάνατο του Γκούρα), με 300 άντρες, και η γενναία υπεράσπισή της επί εννέα μήνες. Επίσης, τον Νοέμβριο του 1827, ως αρχηγός του προορισμένου για την Εύβοια εκστρατευτικού σώματος, νίκησε τους Τούρκους κοντά στο Τρίκερι. Αξιοσημείωτη υπήρξε και η συμβολή του στη μάχη της Πέτρας (12 Σεπτεμβρίου 1829). Επί Όθωνα διορίστηκε νομοεπιθεωρητής της Εύβοιας με τον βαθμό του συνταγματάρχη. Αναμείχθηκε όμως στην κίνηση για το Σύνταγμα και υποστήριξε την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, οπότε κατέλαβε το φρούριο της Χαλκίδας. Στις πρώτες εκλογές εξελέγη βουλευτής Ευβοίας και εξακολούθησε την αντιδυναστική δράση του. Γι’ αυτό φυλακίστηκε στη Χαλκίδα το 1847 και, αφού απελευθερώθηκε από φίλους του, κήρυξε επανάσταση οχυρωμένος στο φρούριο της Χαλκίδας. Όμως, μετά την αποτυχία του κινήματός του, οπότε τραυματίστηκε πολύ σοβαρά στο αριστερό χέρι, έφυγε από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη όπου πέθανε. Μετά τη μεταπολίτευση του 1862, με απόφαση της προσωρινής κυβέρνησης, τα οστά του μεταφέρθηκαν στην πατρίδα του.